Başparmak Çıkıntısı Tedavisi (Halluks Valgus)
HALLUKS VALGUS NEDİR?
Halluks-latinceden başparmak valgus ise vücudun orta hattından sapma olarak değerlendirilir. ‘’ayak başparmakta şişlik, yamulma’’ olarak hastaların tarif etdiği, başparmağın 2ci parmağa doğru orta hattan eğilmesi(valgus deformitesi) ağrı şişlik kızarıklık belirtileri olan progrese eden bir hastalık olarak Halluks valgus tanımlanabilir.
HALLUKS VALGUS NEDENİ NEDİR?
Hastalığın aşağıdaki en sık nedenler de dahil olmakla bir çok nedeni vardır
- İdiopatik(nedeni belli değil)
- Irsi
- dar burun ve topuklu ayakkabıların kullanılması
- hormonal değişiklikler
- bağ doku hastalıkları
- düz tabanlık
- genetik
- nörolojik hastalıkların beraberinde
Bu hastalığın daha çok kadınlarda (%95) rastlandığı göz önünde bulundurulmalıdır. Nedeni basittir. Ayakkabı seçimi ve estetik kaygılar. Erkeklerde hastalık 10 kat daha az rastlanır. İleride ayakkabı seçiminin halluks valgus için nasıl bir progresyona neden olacağı anlatılacaktır. Son dönemlerin en yaygın hastalığı olan obezite de halluks valgus için bir risk faktörüdür. Fazla kilo ayak arkına olan baskıyı arttırır ve bağ dengesinin bozulmasına neden olur. Ön ayağa yüklenmeyi arttıracak fizik hareketler ve ya spor dalları (bale, dans)
BENDE HALLUKS VALGUS VARMIDIR?
Halluks valgus hastalığının 4 evresi vardır. Evreleme başparmağın 1ci tarak kemiği ile yaptığı açının derecesine uygun yapılır. Hastalığın ilk evrelerinde deformasyonu kendi başınıza saptamanız zor ola bilir. Hastalık çoğu zaman çift taraflı olur. Kemik dweformasyonu yumuşak doku tarafından gizletilebilir. Uzun süre gelişme kayd etdiği için dikkatli bakılmadığında fark edilmez. Hastaların daha çok başvurma nedeni önceki ayakkabıların kullanılması sonucu ağrıların artmasıdır. Böyle şüphe varsa öncelikle ortopedi doktoruna randevu almanız önerilir.
TANI NASIL KONULUR?
En önemli tanı aleti tecrübeli doktor gözü ve müayinedir. Fizik müayine sonrası hastalığın evrelenmesı için ön ayak basarak röntgenolojik değerlendirilmesi yapılmalıdır. Erken evrede tanı konulması parmak deformasyonunu ilerlemesini azaltmasına yardımcı olur. Bu durumlarda hastaya özgü tabanlıklar, rahat ayakkabı tercih edilmesi. parmak arası silikon, gece ortezleri kullanılması mümkündür. Bu hastalığın ileri evrelerinde cerrahi tedavi önerilmektedir. Dikkat!! Parmak arası silikon ve gece ortezlerinin kendi başına doktor onayı olmadan kullanılması hastalığı ileri evrelere taşıma riski vardır. Hiçbir ortopedik malzeme ve ortez hastalığın progresyonun engelleyemez. Bunu bilmek güzeldir. Ayak anatomisinde %90 insanda başparmak diğer parmaklardan uzundur. Yalnız toplumun %10 da 2ci parmak başparmak ve diğerlerinden uzundur. Bu anatomik variasyon Dedli Jo Morton şerefine ‘’MORTON’’ variasyonu olarak değerlendirilir. Antik devrlerde bu variasyon estetik etalon olarak değerlendirildi.
TOPUKLU AYAKKABILAR VE DÜZ TABANLI HALLUKS VALGUS OLUŞUMUNA NASIL SEBEP OLUR?
İzin verilen topuk sınırı 3-6 cm arasındadır. Bundan sonrakı olan taban uzunluklarında vücut ağırlığı topuklarda ön ayaklara yükleniyor ve ön ayağı en hareketli eklemi olan başparmak ve 1ci tarak kemiği en çok deformasyona ve vücut ağırlığını taşımasına neden olur. Aynı zamanda düz tabanlı ayakkabılar da baletçilerde olduğu gibi ayak tabanında olan bağ ve kasların gerilmesi kas spazmlarına ve başparmak tarak kemiği arasındaki ekleme yükün artmasına neden olur.
